Rozwój cywilizacji, zmiana stylu i przewlekły stres przyczyniły się do wzrostu zapadalności na choroby zwane cywilizacyjnymi.
Warto odżywiać się prawidłowo – stosować do zaleceń specjalistów z zakresu dietetyki, uprawiać sport, dbać o komfort psychiczny. Pamiętasz o tym? A może zauważasz u siebie lub u swoich pracowników problemy z zapamiętywaniem i koncentracją? Mamy na to radę!
PAMIĘĆ I KONCENTRACJA
Do listy korzyści wynikających ze zdrowego sposobu odżywiania można dopisać zbawienny wpływ diety na zdolność do zachowywania informacji w mózgu. Prawidłowa dieta, zbilansowane posiłki, odpowiednia ilość składników odżywczych – to recepta na zdrowie, poprawę pamięci i koncentracji (w tym osłabienia funkcji poznawczych):
karotenoidy, witamina C i witamina B6 zostały zidentyfikowane jako składniki pokarmowe o największej zdolności ochronnej przed MCI , potencjalnie ze względu na ich właściwości przeciwutleniające
Pamięć to proces i zdolność do:
• rejestrowania – kodowania, zapamiętywania informacji z otoczenia;
• przechowywania wiadomości;
• odtwarzania informacji.
Wraz z wiekiem ta umiejętność, zaczyna działać mniej sprawnie zwłaszcza gdy jest niećwiczona i – jak wynika z badań – „niedokarmiona”. Pamięć można a nawet należy ćwiczyć.
Nie bez znaczenia pozostaje również umiejętność koncentracji, która umożliwia skupienie uwagi na danej czynności bez rozpraszania innymi czynnikami – zewnętrznymi (związanymi np. z otoczeniem, środowiskiem, oświetleniem) i wewnętrznymi (wynikającymi z predyspozycji organizmu, stanu emocjonalnego, odporności na sytuacje stresowe).
POPRAW JAKOŚĆ ŻYCIA DZIĘKI ZDROWEMU ODŻYWIANIU
Prawie połowa Polaków uważa, że najważniejszym elementem udanego życia jest dobre zdrowie (2014 r. – 49% badanych; 2020 r. – 47% badanych). Z innego badania CBOS wynika, że aż 78% respondentów deklarowało zadowolenie ze swojego życia w roku 2020 jednak:
• ze swojego zdrowia było zadowolonych 6 na 10 badanych osób (61%);
• część badanych wyrażało przeciętne zadowolenie swoim zdrowiem (22%);
• 17% ankietowanych deklarowało niezadowolenie ze swojego zdrowia.
Na jakość życia wpływa kilka czynników i wskaźników je określających, głównie związanych ze stanem zdrowia:
• zdrowie psychiczne i emocjonalne (w tym: panowanie nad własnym zachowaniem, emocjami i myślami; pamięć i koncentracja; rodzaj i częstość uczuć pozytywnych i negatywnych);
• ogólne postrzeganie zdrowia (samoocena stanu zdrowia);
• zdrowie fizyczne (w tym ograniczenia w wykonywaniu codziennych czynności; ograniczenia w poruszaniu się; konieczność pomocy w podstawowych czynnościach).
DIETA NA PAMIĘĆ I KONCENTRACJĘ
„Czy istnieje dieta na pamięć i koncentrację?”. Oczywiście! Prawidłowo zbilansowana, zdrowa dieta, dostarczająca niezbędnych składników odżywczych wspiera te kluczowe, niezbędne w codziennym funkcjonowaniu procesy: w nauce, w pracy, w domu, podczas prowadzenia samochodu, w trakcie uprawiania sportu czy też robienia zakupów.
WOLNE RODNIKI I STRES OKSYDACYJNY
Wolne rodniki i antyoksydanty – to definicje, które już powszechnie (i słusznie) funkcjonują w tematyce okołożywieniowej. Owiane niezbyt chlubną sławą wolne rodniki, to nic innego jak atomy lub cząsteczki chemiczne, które nie posiadają sparowanych elektronów. Są obecne w przyrodzie, powstają podczas procesów biochemicznych a organizm człowieka wytworzył mechanizmy chroniące przed ich zgubnym wpływem.
Pomimo, że wolne rodniki powstają w wielu naturalnych reakcjach chemicznych organizmu i biorą udział np. w ochronie immunologicznej przed drobnoustrojami, ich nadmiar nie jest korzystny dla zdrowia, ponieważ przyczyniają się m.in. do:
• rozwoju miażdżycy,
• choroby Alzhaimera,
• choroby Parkinsona,
• przedwczesnego starzenia się skóry.
POKARM DLA MÓZGU
Mózg dorosłego człowieka waży ok. 1400g, zużywa do 25% energii dostarczanej organizmowi, odpowiada za większość funkcji wyższych – w tym rozumienie wiadomości. Jest również ośrodkiem wielu czynności umysłowych takich jak logiczne myślenie i emocje.
Tak istotny dla zdrowia i życia narząd, potrzebuje porządnie się „najeść” i dlatego należy dbać o prawidłową dietę dedykowaną ośrodkowemu układowi nerwowemu.
„Co lubi mózg?”:
• wielonienasycone kwasy tłuszczowe omega-3 i omega-6, DHA, EPA
- np. tłuste ryby morskie, oleje roślinne, orzechy, awokado
• składniki mineralne: żelazo, cynk, magnez, potas, fosfor
- np. warzywa, produkty pełnoziarniste, nasiona roślin strączkowych
„Czego nie lubi mózg?”
• Nasyconych kwasów tłuszczowych
- np. tłuste mięso
• Izomerów trans nienasyconych kwasów tłuszczowych
- pieczywo cukiernicze (w tym m.in. ciasta, ciastka, tortowe, francuskie, drożdżowe)
- chipsy, frytki
CENNE ANTYOKSYDANTY
Jeśli prawidłowa równowaga pomiędzy wytwarzaniem wolnych rodników a usuwaniem ich z organizmu zostanie zachwiana, następuje wzrost reakcji utlenienia co nazywane jest stresem oksydacyjnym. Na jego działanie najmniej odporny jest:
• mózg,
• układ oddechowy,
• układ krążenia,
• narząd wzroku.
Aby nie dopuścić do ryzykownych niedoborów w organizmie, warto zaopatrzyć się wraz z dietą – w cenne antyoksydanty, nazywane także zmiataczami wolnych rodników. Wzrost aktywności antyoksydacyjnej chroni przed czynnikami degeneracyjnymi.
Źródła antyoksydantów:
• witamina E (oleje roślinne),
• beta-karoten (warzywa i owoce),
• inne karotenoidy (np. likopen zawarty w znacznej ilości w pomidorach),
• witamina C,
• flawonoidy (np. herbata, cebula, czerwone wino),
• selen, cynk, mangan (np. ciemne pieczywo, kasza gryczana, skorupiaki.
Warto zadbać o to, aby na talerzu nie zabrakło warzyw i owoców sezonowych. Działaniem oksydacyjnym wykazują się np. owoce jagodowe, warzywa krzyżowe (jarmuż, kalafior, brukselka), kakao czy też zielona herbata.
Wpływ antyoksydantów na zdrowie i samopoczucie:
• obniżenie ryzyka wystąpienia demencji,
• obniżenie ryzyka rozwoju choroby Alzheimera,
• redukowanie utraty zdolności poznawczych,
• wpływ na zdolność zapamiętywania,
• dotlenienie mózgu,
• zapobieganie uszkodzeniom komórek nerwowych.
WPŁYW DIETY I STYLU ŻYCIA NA PROCESY MYŚLOWE – FAKTY:
Badania naukowe dostarczają pozytywnych informacji o wpływie diety na funkcje poznawcze, motywację i poczucie własnej skuteczności. Intelektualne funkcje mózgu zwiększają jednocześnie efektywność naszej pracy.
Zła dieta jest potencjalnym czynnikiem ryzyka
rozwoju zaburzeń poznawczych
Jedną z propozycji diety zalecanej na pamięć i koncentrację, może być dieta śródziemnomorska, która według U.S. News & World Report – Best Diet Rankings 2021, znalazła się na pierwszym miejscu w klasyfikacji najlepszych i najzdrowszych diet.
Badanie przeprowadzone przez naukowców z Brigham and Women's Hospital dowiodło, że kobiety dostarczające wraz z dietą więcej kwasów nasyconych „wypadały gorzej w testach myślenia i pamięci niż kobiety, które jadły najmniejsze ilości tych tłuszczów”.
Spośród 6183 starszych uczestników badania Women's Health Study za pomocą seryjnych testów poznawczych stwierdzono, że wyższe spożycie MUFA było związane z lepszym globalnym poznaniem i pamięcią werbalną
Aktywność fizyczna wpływa pozytywnie na prawidłowe funkcjonowanie umysłu, wspomaga sprawność intelektualną oraz koncentrację.
PAMIĘTAĆ O SWOJEJ KONCENTRACJI!
Sposób odżywiania ma wpływ na intelektualne funkcje mózgu. Możesz zaoferować swoim pracownikom gotowe rozwiązania wspierające pamięć i koncentrację niezbędną w trakcie wykonywania służbowych obowiązków.
Medicover Dieta to gotowe porady od naszych specjalistów. Dzięki naszym benefitowym ofertom dbasz o swoich pracowników, ich zdrowie, samopoczucie a tym samym wydajność i efektywność pracy.
Źródła:
- https://www.frontiersin.org/articles/10.3389/fnbeh.2016.00229/full
- https://www.health.harvard.edu/mind-and-mood/boost-your-memory-by-eating-right
- https://www.cbos.pl/SPISKOM.POL/2014/K_167_14.PDF
- https://www.cbos.pl/SPISKOM.POL/2020/K_160_20.PDF
- https://www.cbos.pl/PL/publikacje/news/2021/03/newsletter.php
- https://www.umb.edu.pl/photo/pliki/Dziekanat-WNOZ/monografie/12-2017/jakosc_zycia_tom_i.pdf
- https://repozytorium.umk.pl/bitstream/handle/item/3056/Wolne-rodniki-RUMAK.pdf?sequence=1
- https://www.umb.edu.pl/photo/pliki/Dziekanat-WNOZ/monografie/12-2017/jakosc_zycia_tom_i.pdf
- MCI - Mild Cognitive Impairment; łagodne zaburzenia poznawcze
- MUFA – jednonienasycone kwasy tłuszczowe występujące np. oliwa z oliwek, olej rzepakowy